فرش‌ها به‌عنوان محبوب‌ترین و رایج‌ترین نوع زیراندازها در میان مردم شناخته می‌شوند و نقش ویژه‌ای در دکوراسیون و تزئینات داخلی منازل نیز دارند. از آنجایی که فرش همواره تحت ترافیک بالای رفت‌وآمد و نشست‌وبرخاست افراد است پتانسیل بالایی برای جذب گردوغبار و آلودگی دارد و حتماً باید به نظافت و بهداشت آن توجه شود. چنانچه گردوغبار موجود بر روی فرش‌ها در زمان مناسب تمیز نشود می‌تواند به بافت و الیاف آن نفوذ کرده و در نهایت شستشو و تمیزکاری آن را با مشکل مواجه کند. در ادامه مطلب به بررسی مراحل و روش‌های غبارگیری فرش پرداخته خواهد شد.
چه زمانی فرش نیاز به غبارگیری دارد؟
همان‌طور که گفته شد فرش از جمله ارکان منازل است که همواره مورد استفاده قرار می‌گیرد بنابراین احتمال آلوده شدن آن و جذب گردوغبار بیشتری نیز دارد. به صورت کلی باید گفت که برای نگهداری و مراقبت بهتر از فرش لازم است که حتماً به صورت مستمر و همیشگی نظافت آن رعایت شود و با استفاده از جاروبرقی تمیز شود اما در بعضی از مواقع نیز غبارگیری اهمیت و اولویت بیشتری دارد. زمانی که افراد قصد شستشوی فرش را داشته باشند حتماً باید ابتدا اقدام به غبارگیری آن کنند چرا که نفوذ گردوغبار به بافت و الیاف فرش باعث می‌شود که شستشوی فرش با چالش‌های بیشتری مواجه شده و در نهایت حتی ممکن است که فرش به خوبی تمیز نشود. همچنین وجود گردوغبار در بافت فرش باعث ایجاد زردآبه و تغییر رنگ فرش و ریشه‌های آن می‌شود به همین دلیل قبل از اقدام به شستشوی حتماً باید گردگیری انجام شود.
ما یک مقاله در مورد مهمترین دلایل رنگ پس دادن فرش نوشته ایم که می توانید آن را مطالعه کنید.
روش‌های غبارگیری فرش به صورت سنتی
همان‌طور که گفته شد گردگیری فرش حتماً باید قبل از خیس شدن فرش انجام شود و برای این کار می‌توان از روش‌های مختلف سنتی و مدرن استفاده کرد. در روش سنتی می‌تواند از لوازمی همچون جارودستی یا جاروهای سنتی استفاده کرد و گردوغبار فرش را تمیز کرد. هر چند که بهترین روش استفاده از جاروبرقی با دور کند است اما روش‌های دیگری نیز برای گردگیری وجود دارند که مهمترین آنها به شرح زیر می‌باشند:
- با پهن کردن فرش از پشت و وارد کردن ضربات ملایم می‌توان گردوغبار موجود بر روی آن را از بین برد. البته ضربه زدن به پشت فرش نمی‌تواند گردوغبار را به صورت کامل خارج کند و امکان برگشت آنها به بافت فرش نیز وجود دارد.
- در روش دوم می‌توان فرش را به شکل روش اول بر روی یک توری و در ارتفاع پهن کرد و سپس به پشت آن ضربات ملایمی وارد کرد. این کار مانع از بازگشت گردوغبار به فرش می‌شود.
- در روش سوم که در گذشته بسیار رایج بود از تکاندن فرش استفاده می‌شود. در این روش ضربه‌ای به فرش وارد نخواهد شد اما افراد می‌توانند با کمک هم فرش را تکانده و گردوغبار آن را خارج کنند. البته این روش به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود چرا که امکان آسیب دیدن فرش زیاد است.
- در روش بعدی غبارگیری فرش می‌توان فرش را روی یک چوب یا طناب آویزان کرد و به آن ضربات آرامی وارد کرد تا به تدریج گردوغبار آن از بین برود.
روش‌های غبارگیری با استفاده از ماشین‌آلات اتوماتیک
امروزه استفاده از روش‌های سنتی به دلیل احتمال زیاد آسیب دیدن فرش منسوخ شده و می‌توان به کمک ماشین‌آلات اتوماتیک این عمل را انجام داد.
- ماشین‌های غبارزدایی ابتدا سطح فرش را برس کشیده و شانه می‌کنند تا هرگونه گردوغبار موجود بر سطح آنها آزاد شود و سپس فک‌های دستگاه می‌توانند با وارد کردن ضرباتی متعدد باقیمانده گردوغبار را پراکنده کنند. در حقیقت این دستگاه همانند چوب در روش سنتی عمل می‌کند اما آسیبی به آن وارد نخواهد کرد.
- در روش دوم فرش‌ها در یک استوانه خوابیده قرار می‌گیرند و با حرکت محفظه گردوغبار موجود بر روی فرش در اثر ضربات مختلف خارج می‌شود. این محفظه همانند مخزن ماشین لباسشویی عمل می‌کند و گردوغبار فرش توسط دستگاه‌های مکنده قوی جمع‌آوری می‌شوند و از یک حوضچه آب عبور می‌کنند و آلودگی کمتری ایجاد می‌نمایند.
- در روش بعدی غبارگیری فرش از هوای فشرده استفاده می‌شود و فرش‌ها مستقیماً زیر هوای فشرده قرار می‌گیرند و هرگونه گردوغبار از آنها زدوده می‌شود.
روش غبارگیری فرش ماشینی
فرش‌های ماشینی امروزه از تنوع و تعدد بالایی برخوردار هستند و با استفاده از مواد و الیاف مختلفی تولید می‌شوند. بسیاری از فرش‌ها با توجه به نوع الیافی که دارند ممکن است در اثر روش‌های مختلف دچار آسیب شوند. بهترین روش برای گردگیری این فرش‌ها استفاده از جاروبرقی است و زمانی که به صورت منظم تمیز شوند گردوغبار به داخل بافت و الیاف نفوذ نخواهند کرد و در نهایت شستشوی آنها نیز راحت‌تر انجام می‌شود. به صورت کلی بهتر است که از روش‌های سنتی برای غبارگیری فرش‌ها استفاده نشود و بهترین روش برای این کار استفاده از ماشین‌آلات اتوماتیک است که توضیح داده شد.
نکاتی مهم در مورد غبارگیری فرش
همان‌طور که گفته شد غبارگیری فرش‌ها می‌تواند به روش‌های متعددی انجام شود اما استفاده از هرکدام از این روش‌ها می‌تواند مزیت‌ها و معایب خاص خود را داشته باشد و حتماً باید به نکات مختلفی توجه داشت. از جمله مهمترین نکات در گردگیری فرش‌ها می‌توان موارد زیر را عنوان کرد:
- فرش‌ها حتماً باید به صورت مستمر جارو کشیده شوند تا گردوغبار به بافت داخلی آنها نفوذ نکند.
- در گردگیری فرش‌های عتیقه و قدیمی نباید از ضربات چوب و … استفاده کرد.
- قبل از اقدام به گردگیری حتماً باید فرش بررسی شود تا اگر آسیب و پارگی داشت توسعه پیدا نکند.
- گردگیری فرش‌ها حتماً باید در فضای باز با تهویه مناسب انجام شود.
- گردگیری فرش حتماً باید قبل از شستشو انجام شود.
- حتی‌الامکان از روش‌های سنتی برای غبارگیری فرش استفاده نشود.
روش‌های غبارگیری در قالیشویی چگونه است
شرکت‌های قالیشویی امروزه به انواع لوازم و تجهیزات مدرن مجهز هستند به همین دلیل در این شرکت‌ها از روش‌های سنتی برای گردگیری استفاده نمی‌شود. در این شرکت‌ها و قبل از انجام مراحل شستشوی فرش توسط دستگاه‌های اتوماتیک و جاروبرقی‌های صنعتی گردگیری انجام می‌شود و تمام گردوغبار موجود بر روی فرش و الیاف آن تمیز می‌شود.
روش‌های غبارگیری فرش در خانه
همان‌طور که گفته شد برای گردگیری فرش می‌توان از راهکارها و روش‌های متعددی همچون استفاده از برس و جاروهای سنتی، استفاده از جاروبرقی، تکاندن فرش، آویزان کردن فرش و ضربه زدن به آن و … استفاده کرد اما بهترین و مطمئن‌ترین راه استفاده مداوم از جاروبرقی است چرا که احتمال آسیب دیدن فرش‌ها را کاهش می‌دهد و بهتر از سایر روش‌ها گردوغبار موجود در فرش تمیز می‌شود.
جمع‌بندی نهایی
با توجه به آنکه فرش‌ها بیشتر از هر وسیله دیگری در منزل تحت ترافیک رفت‌وآمد و نشست‌وبرخاست هستند احتمال جذب آلودگی و گردوغبار بیشتری نیز دارند. برای گردگیری فرش‌ها می‌توان از انواع روش‌های سنتی و ماشینی استفاده کرد. از آنجایی که در روش‌های سنتی امکان آسیب دیدن فرش‌ها وجود دارد بهتر است که از روش‌های مدرن و استفاده از تجهیزات اتوماتیک استفاده شود.
