حتی اگر کدبانوی منزل از ایجاد لکه‌ها و سایر آسیب‌هایی که ممکن است به فرش برسد، جلوگیری کند؛ پس از مدتی که از خرید فرش می‌گذرد، مجاورت دائمی با هوا و ورود گردوخاک به منزل، فرش را کثیف خواهد کرد. بنابراین پس از مدتی ناچار به شستشوی فرش خود به عنوان یکی از اصلی‌ترین و ارزشمندترین وسایل یک خانه ایرانی خواهید شد. در این مقاله می‌خواهیم شما را با روش‌های شستن فرش به روش سنتی آشنا کنیم.
همان‌طور که می‌دانید، گرد و غباری موجود در هوا در لابه‌لای پرزهای فرش می‌نشیند و به مرور زمان باعث کثیف شدن قالی می‌شود. اگر فرش از زمینه روشنی برخوردار باشد؛ سرعت کثیف شدن آن بیشتر هم می‌شود و نیاز به شستشوی آن در اولویت بیشتری قرار می‌گیرد. هر چه آلودگی بیشتر روی سطح فرش باقی بماند علاوه بر آسیب به کیفیت فرش، جلوه و زیبایی آن را از بین می‌برد.
پیش از شستشوی فرش
نظافت و شستشوی فرش باید با اصول انجام شود تا با کمترین آسیب به قالی،جلوه اولیه آن از دست نرود. برای شستشوی فرش به روش سنتی ابتدا باید پیش از شستشو آلودگی‌های فرش گرفته شود. زیرا وجود گردوغبار در پرزهای فرش علاوه بر ایجاد پوسیدگی ممکن است، محیط را برای رشد حشراتی نظیر بید مساعد سازد. فراموش نکنید که اگر فرش را اصطلاحا بید بزند به طور کامل از بین می‌رود. پس از غبارگیری، فرش کاملا وارسی می‌شود تا اگر سوراخی در آن وجود داشته باشد برای رفوکاری و ترمیم به متخصص این کار سپرده شود. رفوکاری قبل از شستشوی فرش انجام می‌گیرد.
غبارگیری دستی
برای غبارگیری دستی فرش را روی سطح بلندی مانند یک میله یا شبکه توری فلزی قرار دهید و به وسیله چوب یا وسیله‌ای مشابه به پشت فرش ضربه بزنید. این ضربه‌ها باعث می‌شود تا آشغال‌های ریز که در پرزهای فرش وجود دارند از لابه‌لای آن خارج شود. اما این نکته را در نظر داشته باشید که این ضربات به قدری محکم زده نمی‌شود که به بافت فرش آسیب برساند.
ممکن است فرش به صورت پشت و رو روی سطح زمین گسترده شود و با زدن ضربه به پشت فرش گرد و خاک از آن خارج شود. برای نتیجه بهتر با جاروهای دستی بر روی فرش جارو کشیده می‌شود تا سطح آن کاملا عاری از گردوخاک شود.
بعضی افراد برای از بین بردن گردوغبار فرش را به صورت محکم به زمین می‌کوبند؛ اما این روش ممکن اس، آسیب‌های جدی به بافت فرش وارد کند و تاروپود فرش را از انسجام طبیعی‌اش خارج کند. به ویژه اگر فرش شما قدیمی باشد یا قبلا رفوکاری شده باشد؛ باید غبارگیر دستی آن با دقت بیشتری انجام شود زیرا ممکن است فرش در اثر ضربه شدید آسیب جدی ببیند و شما را متحمل هزینه بسیاری برای ترمیم مجدد کند.
شستشوی فرش در نهر
شستشوی فرش به روش سنتی در زمان‌های گذشته و در مکان‌هایی که افراد دسترسی به رودخانه و نهر داشتند، بسیار آسان بود. ابتدا فرش را در آب روان قرار می‌دادند تا فرش کاملا خیس شود؛ سپس آن را از آب خارج می‌کردند و با مواد شوینده قدیمی مانند چوبک و با استفاده از پاروهای بزرگ می‌شستند. پس از این مرحله مجددا فرش را در نهر آب قرار می‌دادند تا مواد شوینده خارج شده و فرش کاملا تمیز شود. سپس فرش را روی سنگ‌ها به صورت شیب‌دار و در مقابل نور آفتاب قرار می‌دادند تا فرش کاملا خشک شود.
نکات مهم در شستشوی فرش به روش سنتی
در حال حاضر و به خصوص در تهران بیشتر افراد از خدمات قالیشویی برای شستشوی فرش استفاده می‌کنند؛ اما اگر زمانی خواستید خودتان در منزل فرش بشویید، پس از گرفتن گردوغبار به وسیله جاروبرقی بهتر است، فرش را روی سطحی که با موزاییک پوشانده شده و یا سطح سیمانی قرار دهید.
اگر فرش شما دستبافت است اصلا از آب گرم برای شستن آن استفاده نکنید؛ زیرا احتمال رنگ پس دادن فرش وجود دارد. پس از خیس کردن فرش از شوینده‌های ملایم و مخصوص شستن فرش مانند شامپو فرش استفاده کنید. برای از بین بردن لکه‌ها پودر صابون معجزه می‌کند.
پس از شستشو تا جای ممکن با کمک پارو آب را از فرش خارج کنید. سپس فرش مرطوب را در معرض جریان هوا قرار دهید تا کاملا خشک شود. پس از خشک شدن، فرش را در جهت خواب آن جارو کنید تا جلوه اولیه خود را به دست بیاورد.
