بید در میان حشراتی قرار دارد که به عنوان دشمن شماره یک فرش‌های دستباف و ابریشمی به شمار می‌آیند. در سال‌های گذشته، بیدها را می‌توانستیم در اکثر خانه‌ها پیدا کنیم، چرا که مقدار زیادی الیاف پشمی در لباس و اثاثیه مردم وجود داشت. اما استفاده بیشتر از الیاف مصنوعی برای ساخت فرش و لباس منجر به این تصور اشتباه شد که دیگر از دست بیدها در امان هستیم. اما واقعیت چیز دیگری است و بید زدگی فرش همچنان بسیار رایج است.
بیدها می‌تواند الیاف پروتئینی مانند پشم، ابریشم و الیاف دیگر را هضم کنند و در همان حال به سراغ پروتئین‌های موجود روی الیاف مصنوعی هم می‌روند. این بدان معناست که فرش، انواع پارچه و روکش‌های ساخته شده از نایلون، اکریلیک، پلی استر و غیره می‌توانند این حشرات را کاملا به خود جذب کنند. در این مطلب نکاتی را در مورد این اتفاق رایج مرور کرده و روش رفع بید زدگی فرش را بررسی خواهیم کرد.
بید زدگی فرش چیست
همانطور که در بالا به آن اشاره کردیم، بیدها عمدتا از پروتئین‌های موجود در منابع مختلف تغذیه می‌کنند و الیاف پشمی یکی از غنی‌ترین منابع پروتئین هستند. این حشرات عمدتا به صورت مخفیانه و در تاریکی وارد خانه شده و پیش از هر چیز به سراغ فرش‌ها می‌روند. بیدهای موجود در مناطق مختلف ایران بیشتر به رنگ زرد یافت می‌شوند و حدود یک سانتی‌متر طول دارند. در بسیاری از موارد، بید ماده در داخل الیاف فرش شروع به تغذیه و تخمک‌گذاری می‌کند. این حشرات می‌توانند در طی چند نسل بیش از ۳۰ کیلوگرم پشم را به صورت کامل مصرف کنند. این یعنی اگر بخشی از فرش شما دچار ناهمواری غیرعادی یا حتی کچلی شده است، با مشکل بید زدگی فرش روبرو هستید.
علت بید زدگی فرش
زیستگاه طبیعی بید فرش خارج از منزل است. این حشرات بیش از هر جای دیگری در آشیانه پرندگان سکونت می‌کنند، چرا که پر پرندگان یا کرک و پوست دور ریخته شده حیوانات منبعی غنی از کراتین و پروتئین بوده و می‌تواند آن‌ها را برای مدت‌ها تغذیه کند. این حشرات می‌توانند از راه‌های گوناگونی وارد منزل شوند. بخشی از آن‌ها به شکل تخم، همراه با کفش، لباس یا سگ و گربه خانگی وارد خانه‌های ما می‌شوند. همچنین مبلمان و فرش‌های دست دوم اقامتگاهی مناسب برای آن‌ها به حساب می‌آیند. در محیط بیرونی، بیدها می‌توانند دو چرخه زندگی را کامل کنند و در زمستان می‌خوابند. اما محیط گرم و مناسب خانه آن‌ها را قادر می‌سازد که در تمام سال فعال باشند و تا شش یا هفت چرخه را کامل کنند.
نشانه های بید زدگی فرش
بیدها کار خود را به آهستگی انجام می‌دهند و همین مسئله سبب می‌شود که بیشتر اوقات کاملا از آن‌ها غافل باشیم. اما نشانه‌های واضحی برای تشخیص بید زدگی فرش وجود دارند که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید. برخی از آن‌ها عبار‌ت‌اند از:
- مشاهده حشرات کوچک روی فرش: بیدها توانایی حرکت چندانی روی فرش ندارند و اغلب به دور و بر خود می‌جهند.
- وجود ناهمواری و لکه‌های سفید روی فرش: این حشرات الیاف فرش را به مرور زمان خورده و همین مسئله باعث ایجاد شیارهایی روی فرش می‌شود.
- مشاهده الیاف ریز در اطراف فرش: گاها پیش می‌آید که بیدها برخی از الیاف را جدا کرده و در اطراف فرش رها می‌کنند.
- مشاهده تخم بید روی فرش: تخم این حشرات به رنگ خاکستری بوده و در تعداد زیاد روی فرش قابل مشاهده هستند.
- تخریب بافت فرش: اگر بافت فرش شما بدون دلیل پاره یا از بین رفته است، به احتمال زیاد بیدها مهمان خانه شما هستند.
آیا ترمیم بید زدگی امکان پذیر است؟
دفعات زیادی پیش می‌آید که پیش از وارد آمدن آسیب جدی می‌توانیم از وجود بید در خانه باخبر شده و در راستای رفع بید زدگی فرش اقدام کنیم. اما گاهی اوقات بیدها بخش کاملی از فرش را دچار مشکل می‌کنند. در این مواقع بهتر است که سریعا یک قالیشویی معتبر را برای ترمیم و بازسازی فرش خبر کنیم. رفوکاران قالیشویی می‌توانند پس از تخمین خسارت، مشکل شما را در کوتاه‌ترین زمان ممکن برطرف سازند.
انواع روش های ترمیم خوردگی فرش
به صورت کلی بهتر است که راهکارهای پیشنهادی برای جلوگیری از بید زدگی را دنبال کنید که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد. در صورتی که بیدزدگی فرش جزئی است، مقداری از الیاف را از قسمت‌های پنهان فرش (مانند زیر مبلمان یا میزها) جدا کرده و با استفاده از چسب فرش به نواحی آسیب‌دیده بچسبانید. اما اگر آسیب فرش جدی است، هیچ راهی جد سپردن آن به یک رفوکار حرفه‌ای یا قالیشویی معتبر نخواهید داشت. در این مواقع، فرش باید با استفاده از ابزار حرفه‌ای و الیاف مخصوص ترمیم شود که مطمئنا انجام چنین کاری در خانه امکان‌پذیر نیست.
روش های ترمیم و پیشگیری از بیدزدگی
کارهای زیر را به منظور پیشگیری از بید زدگی فرش انجام دهید:
- جاروبرقی منظم بهترین راه برای پیشگیری از بید زدگی فرش است. به همین خاطر توصیه می‌شود که حداقل هر دو روز یکبار نقاط مختلف خانه را جاروبرقی کشیده و در این میان از گوشه و کنار مبلمان نیز غافل نشوید.
- استفاده از کارت جذب‌کننده بید یک راه ساده و آسان برای به دام انداختن بیدهای بالغ است.
- یک تله پروانه و بید در خانه نصب کنید تا چرخه تولیدمثل و گسترش آن‌ها را به صورت کامل برهم بزنید.
- اسپری حشره‌کش مخصوص بید در میان گزینه‌های دیگری قرار دارد که به راحتی می‌توانید از فروشگاه‌های مختلف پیدا کرده و مورد استفاده قرار دهید.
- نقاط مختلف فرش، مبلمان، پرده‌ها و تخت‌ها را به صورت دوره‌ای بررسی کنید تا از عدم وجود تخم بید در گوشه و کنار آن‌ها مطمئن شوید. بیدها عاشق این هستند که در فضاهای مرطوب و تاریک تخم‌گذاری کنند.
راه های جلوگیری از بید خوردگی فرش
راه‌های زیر را به منظور جلوگیری از بید زدگی فرش همواره در ذهن داشته باشید:
- شستشوی منظم فرش‌ها همیشه بهترین راه برای جلوگیری از بیدزدگی است.
- فرش‌ها را قبل از انبار کردن به خوبی ضدعفونی کنید و کارت‌های بیدکش در آن‌ها قرار دهید.
- تمام غذاها و نوشیدنی‌های ریخته شده روی فرش را در اسرع وقت تمیز کنید.
- درزهای سرامیک یا موزاییک کف خانه را کاملا پر کنید.
- سمپاشی دوره‌ای فرش‌ها، مبلمان، پرده و تابلوفرش را از یاد نبرید.
- فرش‌ها را هر چند ماه یکبار برای مدت چند ساعت زیر نور آفتاب قرار دهید.
- از ورود گرد و خاک بیرون به داخل منزل خودداری کرده و از چارچوب توری برای پنجره‌ها استفاده کنید.
