فرش یکی از اصلی‌ترین و معروف‌ترین صنایع دستی ایرانی است که در سراسر جهان از شهرت زیادی برخوردار بوه و به قیمت بالایی خرید و فروش می‌شود. این فرش‌ها از نظر محل بافت انواع مختلفی مانند فرش تبریز، کردی، کاشان و… داشته و هر کدام از آن‌ها نیز ویژگی‌ها، قابلیت‌ها و زیبایی‌های خاص خود را دارند. در این میان انواع فرش تبریز از معروف‌ترین و جذاب‌ترین فرش‌های ایرانی هستند که به واسطه تنوع طرح و رنگ بسیار زیاد، محبوبیتی جهانی دارد. در این مقاله قصد داریم تا انواع فرش دستباف تبریز را با هم بررسی کرده و بدانیم هر کدام از چه ویژگی‌هایی برخوردارند؛ با ما باشید.
اگر به دنبال یک قالی شویی ارزان هستید، بانو می‌تواند یکی از بهترین انتخاب‌های شما باشد. ما ضمن استفاده از بهترین ابزارها و متدهای روز دنیا از دانش و تخصص افراد باتجربه در این زمینه نیز استفاده می‌کنیم تا بتوانیم با ارائه خدمات باکیفیت، شما را به یکی از دوستان همیشگی خود تبدیل کنیم.
فرش تبریز چیست؟
فرش تبریز یکی از انواع فرش‌های ایرانی است که از قدمت بالایی برخوردار بوده و از دوره صفویان تا امروزه همواره مورد توجه قرار گرفته است. شاید جالب باشد که بدانید، تبریز، توسط شورای جهانی صنایع دستی، به عنوان شهر جهانی بافت فرش، انتخاب شده است. فرش تبریز اوایل در قالب طرح‌های روستایی با رجشمارهای ۲۴ بافته می‌شد اما به مرور زمان و با رشد و ترقی صنعت فرش و قالیبافی در ایران، تا ۱۱۰ رج افزایش پیدا کرد و به یکی از اصلی‌ترین هنرهای درباری مبدل شد.
«فرش‌های تبریز معمولاً از مواد پشم و ابریشم ساخته می‌شوند و در مقایسه با سایر فرش‌های ایرانی از بافت ریزتری برخوردارند.»
پیشنهاد مطالعه: انتخاب قالیشویی به خصوص برای فرش‌های دستباف و ارزشمند یکی از چالش‌های بسیار بزرگ است. بسیار پیش آمده که افراد این امانتی‌های گران‌بها را به شرکتی سپرده‌اند و در پایان با آسیب‌های مختلفی آن‌ها را تحویل گرفته‌اند. به همین دلیل ما لازم دانستیم تا در مقاله راهنمای انتخاب قالیشویی، به مهم‌ترین نکاتی را که در زمان انتخاب این مراکز باید در نظر بگیرید، اشاره کنیم.
انواع فرش تبریز و ویژگی‌های آن‌ها
همان‌طور که گفتیم فرش‌های تبریز، درست مانند دیگر انواع فرش‌ها، بر اساس فاکتورها و پارامترهای مختلف دسته‌بندی شده و هر کدام نیز ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارند. می‌توان گفت مهم‌ترین فاکتور دسته‌بندی این فرش‌ها، طرح فرش است . برخی از مطرح‌ترین انواع طرح فرش دستباف تبریز عبارتند از:
۱. طرح سالاری
فرش‌های طرح سالاری از انواع فرش تبریز هستند که توسط استاد سالاری طراحی شده‌اند. این فرش‌ها در گذشته فقط در رج‌شماری‌های بیشتر از ۵۰ تولید می‌شدند؛ اما امروزه در رج‌شماری ۴۰ نیز بافته می‌شوند. این موضوع باعث شده است که از نظر قیمت به تعادل رسیده و افراد بیشتری از آن‌ها استفاده کنند.
«فرش‌های سالاری، عمولما با زمینه تک رنگ تولید می‌شوند؛ هرچند که امروزه کاملاً به صورت دو متن هستند.»
پیشنهاد: بانو با راه‌اندازی شعبه‌های مختلف در نقاط مختلف تهران به دنبال آن بوده است تا بهترین خدمات را در سریع‌ترین زمان و با کیفیتی ایده‌آل در اختیار مشتریان خود بگذارد. پس اگر به دنبال بهترین قالیشویی شمال تهران هستید، ما می‌توانیم یکی از بهترین انتخاب‌های شما باشیم. برای درایفت خدمات ما می‌توانید وارد سایت شده و یا با شماره ۲۲۴۰۴۸۷۹-۰۲۱ تماس بگیرید.
۲. طرح نامی
فرش طرح نامی از دیگر انواع طرح فرش دستباف تبریز است که با نام فرش طرح زیرخاکی نیز شناخته شده و در تولید آن از نقش‌های ظروف و جام‌ها الهام گرفته می‌شود؛ به همین دلیل کاملاً خاص و منحصربه‌فرد هستند. از مهم‌ترین خصوصیات فرش‌های طرح نامی، داشتن تقارن است. این فرش از رنگ‌بندی و نقوش متنوعی برخوردار بوده و زیبایی قابل‌توجهی دارد.
۳. فرش تبریز طرح گنبد
از دیگر طرح‌ها، می‌توان به فرش طرح گنبد اشاره کرد که معمولاً در رنگ‌های آبی و لاکی بافته می‌شود و محبوبیت بالایی در بازارهای داخلی و خارجی دارد. یکی از مواردی که باعث افزایش استقبال از این فرش‌ها می‌شود، استفاده از ابریشم در چله آن‌هاست که معمولاً در رج‌شماری ۵۰ تولید می‌شوند.
همچنین تراکم بافت این فرش بالا بوده و همین باعث می‌شود که نقش و نگار آن به خوبی و با کیفیت بالا قابل مشاهده باشد.
۴. طرح هریس
فرش‌های طرح هریس یا هریز هم از جمله فرش‌های تبریز هستند که از شهرت بالایی برخوردار بوده و اصالت و قدمت بسیار زیادی دارند. این فرش‌ها اولین بار توسط مردم منطقه هریس بافته شدند و به همین دلیل با نام فرش طرح هریس شناخته می‌شوند و مهم‌ترین ویژگی‌های آن‌ها داشتن خطوط منظم و هندسی است که از فرهنگ مردم این منطقه الهام گرفته است. کوهستانی بودن منطقه هریس باعث شده است که در تولید این فرش‌ها از پشم زیاد با ضخامت بالایی استفاده شود و در رج‌شماری ۵۰ و با پشم مرینوس بافته می‌شوند. البته امروزه ضخامت فرش‌های هریس کمتر شده و در تولید آن‌ها از رنگ‌های بیشتری استفاده می‌شود و علاوه بر مناطق تبریز در دیگر نقاط کشور نیز این نوع فرش بافته می‌شود.
پیشنهاد مطالعه: یکی از محصولاتی که در بازار کنونی، با استقبال مشتریان مواجه شده است، فرش دستباف دست دوم است. اگر قصد خرید این فرش‌ها را دارید، ابتدا مقاله راهنمای خرید فرش دستباف دست دوم را مطالعه کنید تا با آشنایی با موارد مهم در زمان خرید، با لبخند، فروشگاه را ترک کنید.
۵. طرح گلستان
فرش‌های طرح گلستان از جمله معروف‌ترین انواع فرش تبریز به شمار می‌روند که امروزه در سایر نقاط کشور نیز بافته می‌شوند. این فرش‌ها از زیبایی و جذابیت قابل‌توجهی برخوردار هستند و می‌توانند سازگاری بالایی با انواع دکوراسیون‌های داخلی داشته باشند.
۶. طرح خطیبی
فرش طرح خطیبی نیز از زیباترین و جذاب‌ترین فرش‌های تبریز است که از رنگ‌بندی‌های ویژه‌ای برخوردار است و می‌تواند هر بیننده‌ای را مجذوب خود کند. در این فرش، از المان‌های متنوعی مانند پشم مرینوس و ابریشم استفاده می‌شود؛ همین موضوع باعث نرمی و لطافت چند برابری آن شده است.
۷. فرش تبریز طرح ماهی
فرش‌های طرح ماهی نیز از دیگر انواع فرش تبریز هستند که می‌توانند از نظر زیبایی و جذابیت با سایر فرش‌ها رقابت کنند. این فرش‌ها در رنگ‌های مختلفی بافته می‌شوند اما رنگ‌های تیره آن می‌تواند در ترکیب با نورهای زرد و سفید زیبایی خیره‌کننده‌ای به محیط دهند. فرش‌های طرح ماهی امروزه در رج‌شماری‌های ۴۰ و ۵۰ تولید شده و می‌توانند در کنار زیبایی بالا، صرفه اقتصادی نیز داشته باشند.
۸. طرح علیا
فرش‌های طرح علیا از جمله اصیل‌ترین انواع فرش تبریز هستند که محبوبیتی جهانی داشته و با داشتن رنگ‌بندی‌های خاص و چشم‌نواز، از زیبایی منحصربه‌فردی نیز برخوردار هستند. این فرش در مقایسه با فرش‌های طرح هریس، ماهی و سالاری از قیمت کمتری برخوردار است و به همین دلیل بسیار پرطرفدار بوده و فروش بالایی دارد. فرش طرح علیا عمدتاً رنگ زمینه کرم و حاشیه پیازی یا آجری بوده و ترنج وسط آن هم همیشه به شکل دایره‌ای شکل است.
«در کنار تمامی طرح‌های گفته شده، انواع فرش تبریز در طرح‌های دیگری مانند طرح گل ابریشم، ترکمن، شکارگاه، شاه عباسی، اسلیمی، بته جقه، درختی، خشتی و… نیز وجود دارند.»
پیشنهاد: اگر می‌خواهید شستشوی فرش هایتان با بالاترین کیفیت انجام شود، می‌توانید با شماره ۱۴۴۳ تماس بگیرید تا کارشناسان ما برای دریافت خدمات، شما را راهنمایی کنند.
متداول‌ترین طرح در فرش دستباف تبریز
فرش‌های تبریز در ده‌ها طرح مختلف بافته می‌شوند و هر کدام از آن‌ها می‌توانند ویژگی‌ها و مشخصات منحصربه‌فردی داشته باشند اما می‌توان گفت متداول‌ترین و رایج‌ترین آن‌ها فرش‌های طرح ماهی و طرح مرجانی هستند چرا که این فرش‌ها اولین بار در هرات افغانستان بافته شده‌اند. در حقیقت نقشه ماهی از رایج‌ترین نقشه‌های فرش در تمام نقاط ایران است و از تکرار طرح گل‌هایی به دست می‌آید که دور آن‌ها را برگ‌هایی نوک‌تیز گرفته اند و شباهت زیادی به ماهی‌های در حال شنا در دریاچه دارند. در حقیقت فرش طرح ماهی به بافنده اجازه می‌دهد که خلاقیت بیشتری داشته باشد طرح‌های بداهه را بر روی فرش پیاده کند.
ویژگی فرش تبریز
همان‌طور که گفته شد هر کدام از انواع طرح‌های فرش تبریز می‌توانند زیبایی‌ها و جذابیت خاص خود را داشته و از ویژگی‌های منحصربه‌فردی برخوردار باشند. از جمله ویژگی‌های رایج این فرش‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- فرش‌های تبریز معمولاً در رج‌شماری‌های بالا تولید می‌شوند و از تراکم و زیبایی خاصی برخوردارند.
- این فرش‌ها می‌توانند از نظر طرح، رنگ‌بندی و ابعاد و اندازه تنوع بالایی داشته باشند.
- این فرش‌ها معمولاً دارای پرزهای کوتاهی بوده و پرداخت آن‌ها توسط اساتید ماهر انجام می‌شود.
- مواد و الیاف به کار رفته در تولید فرش تبریز از بالاترین کیفیت ممکن برخوردار است.
- به دلیل استفاده از سایه‌روشن‌ها در این فرش‌ها، می‌توان شاهد عمق بیشتری در آن‌ها بود.
- طراحی این فرش‌ها توسط اساتید مجرب انجام شده و قسمت‌های خالی آن کاملاً پر شده است.
در بافت فرش دستباف تبریز از چه ویژگی‌هایی استفاده می‌شود؟
هر کدام از انواع فرش دستباف تبریز دارای طراحی و بافت ویژه و بی‌نظیری است و این فرش معمولاً با گره ترکی بافته شده و از روی کتابچه طراحی یا نقشه، تار و پودهای آن در هم تنیده می‌شود. در حقیقت در بافنده‌های فرش تبریز در دوره‌های مختلف از طرح‌های متفاوتی بهره برده‌اند و از طرح‌هایی نظیر گلدانی، درختی، محرابی، قندیل دار، حیوان‌دار، شکارگاه، هراتی، لچک و ترنج، گلدانی، شاه عباسی، بته‌جقه‌ای، شاخ و برگی، گلفرنگ، بندی خشتی یا قاب قابی، منظره بافی، قاب قرآنی و نقش‌های هندسی، مستوفی (کل فرنک مستوفی)، اسلیمی ترنج دار، اسلیمی لچک دار، نقش ماهی یا هراتی، مینا خانی، تصویری، باغی یا گلستانی استفاده کرده‌اند.
در تعدادی از این فرش‌ها می‌توان تصاویر مساجد، کاخ‌ها، صحنه‌های نبرد، ویرانه‌ها و … که برگرفته از فرهنگ و تاریخ هستند را مشاهده کرده. حتی در تعدادی از فرش‌های تبریز می‌توان شعرهایی از شاعران بزرگ مانند سعدی، حافظ، عمر خیام، فردوسی و شهریار را مشاهده کرد. همچنین در تعدادی از این فرش‌ها از نقش و نگارهای بداهه و خیالی، آیات قرآنی و … استفاده شده است که می‌تواند زیبایی خاصی داشته باشد.
پیشنهاد مطالعه: در ابتدای هر سال، اتحادیه قالیشویی، قیمت خدمات قابل ارائه توسط شرکت‌ها را ارائه می‌دهد تا مشتریان بتوانند خدمات موردنظر خود را با قیمت مناسبی دریافت کنند. اگر می‌خواهید با نرخ قالیشویی آشنا شوید، حتما به وبلاگ ما مراجعه کنید.
معرفی گران‌ترین‌ها
استفاده از مواد و الیافی همچون پشم و ابریشم در فرش‌های تبریز باعث شده است که این فرش‌ها در مقایسه با انواع فرش‌های دیگر از قیمت بالاتری برخوردار باشند اما به صورت کلی و با توجه به تمام نکاتی که در مورد طرح‌های مختلف فرش تبریز عنوان شد می‌توان گفت فرش مدالیون روتشیلد (Rothschild Tabriz Medallion) یکی از گران‌ترین فرش‌های تبریز است که شهرت جهانی دارد و تصور می‌شود که توسط سربازان آلمانی در طول جنگ جهانی دوم غارت شده باشد. دستبافت بودن فرش، طرح خاص و زیبا، طرح الهام گرفته از فرهنگ و هنر ساسانی، مرغوبیت بالا و … از مهم‌ترین دلایل قیمت و ارزش بالای این فرش هستند. این فرش خاص و منحصربه‌فرد، در اصل از تبریز تبار، یکی از قدیمی‌ترین مراکز بافندگی جهان گرفته شده و به قیمت ۶۸۵۰۰ دلار به فروش می‌رود.
معیار قیمت‌گذاری فرش تبریز چیست؟
فرش‌ها از جمله ارکان دکوراسیون هستند که قیمت آن‌ها تحت تأثیر عوامل و فاکتورهای مختلفی قرار دارد. از جمله مهم‌ترین نکاتی که در قیمت‌گذاری فرش تبریز مؤثر هستند می‌توان به مواردی همچون نقش و طرح فرش، ابعاد و اندازه‌های فرش، تعداد رج‌شماری فرش، مواد و الیاف اولیه به کار رفته در تولید فرش، کیفیت رنگ و رنگ‌بندی آن، مهارت و تخصص بافنده فرش، ضخامت فرش، میزان ریزبافی فرش و … اشاره کرد. فرش‌های تبریز از آن دسته فرش‌هایی هستند که گاها فرش‌های دست دوم و کارکرده و به اصطلاح پاخورده آن‌ها می‌توانند قیمت بالاتری داشته باشند.
جمع‌بندی نهایی
فرش تبریز به عنوان یکی از اصیل‌ترین و قدیمی‌ترین فرش‌های ایرانی شناخته می‌شود که در طرح‌های مختلفی همچون طرح سالاری، طرح هریس، طرح ماهی، طرح نامی، طرح گلستان، طرح خطیبی و … بافته می‌شود. انواع فرش تبریز از ویژگی‌های بارزی همچون بافت ریز، رج‌شماری بالا، تنوع در طرح و رنگ و کیفیت عالی برخوردارند و محبوبیت زیادی در سراسر دنیا دارند.
امیدواریم که مطالب گفته شده برای شما مفید بوده و به تمامی سوالات شما پاسخ داده باشد. چنانچه در مورد هر یک از مطالب گفته شده با سوالی مواجه شدید و یا موضوعی وجود داشت که تمایل داشتید در مورد آن بیشتر بدانید، با ما در قسمت کامنت به اشتراک بگذارید تا در سریع‌ترین زمان ممکن پاسخگوی شما باشیم.
