معمولا زمانی که افراد برای اولین بار اقدام به خرید فرش برای منازل خود می کنند تا چندین ماه دغدغه تمیز کردن فرش از پرز را خواهند داشت. فرش های نو خصوصا فرش های دستبافت و فرش های باکیفیت ماشینی این مشکل را دارند هر چند که تکنولوژی های مدرن امروزی و هیت ست کردن نخ فرش ماشینی این پرزدهی را به حداقل رسانده است.
افراد زیادی هستند که به علت عدم تحمل پرز فرش ها و داشتن آلرژی از خرید فرش های با کیفیت یا دستبافت منصرف می شوند و به سراغ خرید فرش های پلی استر و ابریشم مصنوعی می روند که از کیفیت و ماندگاری مناسبی برخوردار نیستند و در نهایت باعث صرف هزینه های بسیار زیادی می شود. در ادامه مطلب به بررسی راهکارها و روش های از بین بردن پرز فرش و عوامل به وجود آمدن آن پرداخته خواهد شد.
پرز فرش چیست؟
پرز فرش در حقیقت به الیافی گفته می شود که در سطح بالاتری از بخش زمینه فرش قرار گرفته و توسط آهار مهار نمی شوند. این عدم مهار مناسب باعث می شود زمانی که عوامل مختلفی همچون پا خوردن فرش زیاد شود این الیاف ها کنده شده و به شکل پرز در بیایند. در اصل زمانی که به فرش نگاه می شود می توان موها و الیاف های خیلی ریزی را مشاهده کرد. این موها و الیاف ها را با نام پرز می شناسند.
پرز فرش رابطه مستقیم دارد با شانه و تراکم فرش و هرچه این دو بیشتر باشد فرش و الیاف فرش کمتر پرز تولید می کند و همنچنین ذر فرش های ماشینی و دستباف این قانون حاکم است.
پرز فرش در هفته ها و ماه های ابتدایی در بسیاری از فرش ها دیده می شود و حتی ممکن است تعدادی از فرش ها پرزدهی بسیار بالایی داشته باشند که می تواند دلایل مختلف داشته باشد. به صورت کلی الیاف های فرش هایی که از موادی همچون پلی استر و ابریشم مصنوعی ساخته می شوند در مقایسه با فرش های دستبافت و باکیفیت بهتر مهار می شوند و این مهار بهتر باعث می شود که پرزدهی بسیار کمی داشته باشند.
عوامل و علت های به وجود آمدن پرز فرش
همانطور که گفته شد علت اصلی تولید پرز در فرش ها عدم مهار مناسب الیاف های فرش توسط آهار است و این مشکل بیشتر در فرش های آکرولیکی مشاهده می شود که محبوبیت بسیار بالایی در میان مصرف کننده ها دارد. به وجود آمدن پرز در فرش ها می تواند علت های متفاوتی داشته باشد که مهم ترین آنها به شرح زیر می باشند:
- عدم تنظیم مناسب دستگاه های قالی بافی در هنگام بافت فرش ها
- عدم استفاده از الیاف های مناسب در بافتن فرش ها
- عدم تناسب میزان آب و روغن در مرحله آماده سازی الیاف
- عدم داشتن تاب مناسب در نخ فرش ها
- عدم استفاده از تثبیت حرارتی مطلوب و آهار مناسب فرش ها
معمولا افراد در فرش های دستبافت از آهار مناسب برای مهار رشته های نخ استفاده می کنند و این باعث می شود که پرزدهی کمتری در مقایسه با فرش های ماشینی داشته باشند. علاوه بر موارد گفته شده ممکن است که عوامل دیگری نیز در پرزدهی فرش ها موثر باشد. زمانی که فرش بیش از حد استفاده شده و پا بخورد دچار فرسودگی می شود و به مرور زمان باعث ایجاد پرزدهی می شود و حتی تمیز کردن فرش نیز نمی تواند این مشکل را ریشه کن کند. همچنین تراکم فرش نیز می تواند در پرزدهی فرش ها موثر باشد و هرچقدر فرش ها دارای تراکم بیشتری باشند پرزدهی کمتری خواهند داشت.
نکات طلایی برای رهایی از پرز فرش
روش های متعددی برای از بین بردن پرز و تمیز کردن فرش وجود دارد که هر کدام می توانند مزایا و معایب خاص خود را داشته باشند. استفاده از انواع جاروها (جاروی برقی، جارو دستی و جارو شمالی)، استفاده از شانه های مخصوص فرش، استفاده از دستمال مرطوب، استفاده از فوم نگهدارنده فرش، استفاده از شامپوی فرش، استفاده از چسب کاغذی، استفاده از کیسه حمام، استفاده از یک غلتک چسبنده، استفاده از دستگاه‌های پرزگیر و … از مهم ترین شیوه های تمیز کردن فرش از پرزها می باشند.
البته استفاده از خدمات یک قالیشویی معتبر مانند قالیشویی بانو نیز می تواند نقش ویژه ای در برطرف کردن پرز فرش ها داشته باشد. از آنجایی که قالیشویی بانو از تجهیزات و سیستم های مدرن برخوردار بوده و نیروهای آن از مهارت و تجربه بسیار بالایی برخوردارند می توانند به بهترین شکل ممکن مشکل پرزدهی فرش ها را برطرف نمایند.
تفاوت از بین بردن پرز فرش های ماشینی و دستبافت
به صورت کلی طریقه بافت فرش های دستی و ماشینی باهم متفاوت هستند و همین باعث می شود که پرزدهی متفاوتی داشته باشند. همانطور که گفته شد در بافتن فرش های دستبافت افراد از آهار برای مهار کردن الیاف استفاده می شود. این آهار به الیاف اجازه نمی دهد که به راحتی کنده شود و به همین دلیل پرزدهی فرش های دستی کمتر از فرش های ماشین است.
به صورت کلی آهار فرش باعث افزایش مقاومت فرش و طولانی کردن زمان فرسایش آن می شود و از پراکندگی پرزهای سطح فرش جلوگیری می کند و هرچقدر آهار فرش به شکل بهتری تثبیت شود، فرش پرز کمتری می دهد. به صورت کلی فرش های دستبافت در مقایسه با سایر فرش ها پرز کمتری داشته و خیلی سریع تر تمیز می شوند.
برای از بین بردن پرزهای فرش های دستبافت می توان از ابزارهای مختلفی همچون چسب کاغذی و روش های خانگی استفاده کرد چرا که ممکن است دستگاه ها به این فرش ها آسیب برسانند؛ اما فرش های ماشینی به دلیل نوع بافتشون می توانند توسط دستگاه ها نیز به راحتی تمیز شوند.
پرز دادن فرش نشانه چیست ؟
همانطور که گفته شد پرز دادن فرش می تواند دلایل و معانی مختلفی داشته باشد. زمانی که یک فرش دستی یا ماشینی تولید پرز می کند می تواند نشان از کیفیت پایین مواد و الیاف به کار رفته در تولید آن باشد. همچنین ممکن است کارگاه یا دستگاه های قالی بافی تنظیم مناسبی نداشته باشند و در نهایت منجر به تولید پرز در فرش ها شود. در کنار این عوامل پرزدهی فرش می تواند نشان از عدم تناسب میزان آب و روغن در آماده سازی الیاف یا تثبیت حرارتی نامطلوب باشد. همانطور که گفته شد آهار کشی نامناسب نیز می تواند دلیل محکمی برای تولید پرز باشد. به صورت کلی وجود پرز در هر فرشی نشان از وجود یک نقص مهم در مراحل تولید آن خواهد بود هر چند که در فرش های کار کرده می تواند دلایلی دیگری داشته باشد.
چگونه پرز فرش نو را بگیریم
همانطور که گفته شد معمولا فرش های نو در مقایسه با فرش های کارکرده میزان پرز بیشتری دارند. برای تمیز کردن فرش های نو می توان از راه حل های مختلفی استفاده کرد که مهم ترین آنها شامل موارد زیر می باشند:
- جارو زدن فرش در جهات خاب فرش حداقل دو بار در هفته می تواند تاثیر زیادی در تمیز کردن فرش داشته باشد. جارو برقی، جارو دستی و جاروهای شمالی همگی می توانند پرز فرش ها را تمیز کنند. نم دار کردن جارو می تواند به تمیز شدن فرش کمک بیشتری بکند.
- کشیدن پارچه های نمدار بر روی فرش ها نیز می تواند پرز فرش های نو را بگیر.
- استفاده از دستگاه پرزگیر می تواند گزینه دیگری برای حذف پرز فرش باشد. قالیشویی بانو با داشتن دستگاه های پرزگیر مدرن می تواند به خوبی پرز فرش های نو را حذف کند.
- استفاده از شانه های مخصوص دیگر راهکار از بین بردن پرز فرش های نو است. این شانه ها به راحتی در دسترس هستند و می تواند با شانه کردن فرش در جهت خاب فرش پرزهای آن را از بین برد.
- نمدار کردن کیسه حمام و کشیدن آن از سمت خاب فرش بر روی آن می تواند باعث از بین بردن پرزها شود.
راهکار خانگی برای از بین بردن پرز فرش
تمامی راهکارهایی که در بخش های قبلی برای تمیز کردن فرش و از بین بردن پرزهای آن می تواند در منزل و توسط افراد انجام شود. هرچندکه نیروهای قالیشویی تخصص بهتری داشته و با در اختیار داشتن دستگاه های جدید و مدرن می توانند به خوبی پرزهای فرش را از بین ببرند به گونه ای که فرش ها دیگر کمتر پرز بدهد اما افراد عادی نیز می توانند در منزل و با استفاده از ابزارهایی همچون جارو، پارچه های مرطوب، کیسه حمام، چسب های کاغذی، شانه های مخصوص فرش، فرچه های فرش و … به خوبی پرزهای فرش را از بین ببرند. به صورت کلی بعد از چند مرتبه که عمل پاک کردن پرزها انجام شود دیگر فرش ها پرز تولید نمی کنند.
جمع بندی نهایی
عواملی مانند عدم کیفیت الیاف، عدم تنظیم بودن دستگاه های قالیبافی، نامتناسب بدون میزان آب و روغن در آماده سازی الیاف، نداشتن تاب مناسب نخ ها، کار کردن بیش از حد فرش، تراکم پایین فرش و … می تواند باعث ایجاد پرز در فرش ها شود. برای تمیز کردن فرش و از بین بردن پرز می توان از راهکارهای مختلف خانگی استفاده کرد اما استفاده از خدمات قالیشویی بانو به علت داشتن نیروهای متخصص و دستگاه های مدرن می تواند به بهترین شکل ممکن این کار را عملی کند.
