تفاوت تابلو فرش دستباف و ماشینی

فرش ایرانیان از زمان‌های دور، همچون یک هنر اصیل با طراحی و خاص  معرفی می‌شود. امروزه، این هنر به دور از مرزها گسترش یافته است و ایرانیان به‌عنوان برترین بافندگان فرش در جهان شناخته می‌شوند. باز شدن درهای جدید صنعت فرش باعث پیشرفت‌های زیادی شده است، به‌ویژه با ورود دستگاه‌های مدرن بافت ماشینی. این پیشرفت‌ها باعث ایجاد چالش‌هایی می‌شوند، از جمله سختی تشخیص تابلو فرش دستباف از ماشینی.

تفاوت بین تابلو فرش دستبافت و ماشینی

بدون هیچ معطلی به سراغ معرفی روش‌هایی می‌رویم که با تکیه بر آن‌ها می‌توانید تابلو فرش دستبافت را از ماشینی تشخیص دهید.

• طرح تابلو فرش

در نگاه کلی و دقیق به تابلوفرش، اگر تقارن زیاد و دقیق را تشخیص دهید، احتمالا با تابلوفرش ماشینی روبرو هستید. این ویژگی در تابلوفرش‌های دست‌بافت معمولا مشاهده نمی‌شود. در واقع، این تابلوها اصولا از تقارن محروم هستند و تصویر کلی آنها، بی‌تقارن و طبیعی است و تفاوت اصلی در فرآیند ساخت دیده می‌شود.

تابلوفرش ماشینی با دقت بالا و تکنولوژی پیشرفته تولید می‌شود که تقارن را به وضوح نمایان می‌کند، درحالی‌که تابلوفرش دست‌بافت با زحمت و هنر دستان خالص طراحی می‌شود و این تقارن‌ها در آن به‌صورت طبیعی به چشم نمی‌خورند.

• بررسی گره‌ها

فرش‌های سنتی ایرانی به‌صورت دستباف ارائه می‌شوند و یکی از ویژگی‌های اساسی آن‌ها تعداد گره است. برای تضمین کیفیت در یک فرش دستباف، حداقل باید ۱۲۰ گره در هر متر مربع حاصل شود. از این‌رو، برای تشخیص تابلوفرش دستباف از ماشینی، بهتر است به پشت فرش نگاه کنید.

پشت فرش نشان‌دهنده جزئیات بسیاری است که اغلب افراد آن را نادیده می‌گیرند. اگرچه انتظار نمی‌رود تمام گره‌ها را بشمارید، اما با چند ترفند می‌توانید آن‌ها را تشخیص دهید. بهترین شیوه برای این کار، بررسی نقش و الگوی پشت فرش است.

در تابلوفرش دستباف، پشت فرش زیبا و هنرمندانه‌تر است و اطلاعات زیادی را ارائه می‌دهد. توجه به نحوه بسته‌شدن گره‌ها و نخ‌های استفاده‌شده نیز می‌تواند نشانگر اصالت دست‌بافت بودن فرش باشد و به تمایز آن از تابلوفرش ماشینی کمک کند.

این تکنیک‌ها به خریداران کمک می‌کنند تا با اطمینان و آگاهانه تصمیم بگیرند و تابلوفرش دلخواه خود را انتخاب کنند. نکته مهم این است که اگر یک تابلوفرش دستبافت با تعداد گره‌های بالا دارید، حتما یک قالیشویی معتبر را برای شستشوی آن برگزینند. این‌کار باعث می‌شود تا آسیبی به بافت تابلوفرش حین شستشو نرسد.

• الیاف به‌کار رفته در تابلو فرش

تابلوفرش دستبافت ایرانی به‌طور معمول از پشم، ابریشم یا مخلوطی از این دو مواد ساخته می‌شود. فرش‌های صد درصد ابریشم برخوردار از درخشندگی استثنایی هستند و از باکیفیت‌ترین و ارزشمندترین فرش‌های ایرانی به‌شمار می‌آیند.

در عین حال، پشم نیز یکی از رایج‌ترین مواد مورد استفاده در تابلوفرش‌های دستبافت است. کیفیت پشم معتبر تابلوفرش به نژاد گوسفند، شرایط آب‌وهوا، مرتع و زمان برداشت پشم از گوسفند بستگی دارد. تشخیص میزان دست‌بافت یا ماشینی بودن تابلوفرش از الیاف مصنوعی آسان است. الیاف پشم به‌دلیل مقاومت نسبت به شعله، ماندگاری بالا و جذب رنگ‌های طبیعی معروف هستند.

از سوی دیگر، الیاف مصنوعی مانند پلی‌استر، پلی آکریلیک و پلی پروپین به‌صورت معمول در تابلوفرش‌های ماشینی به‌کار می‌روند و از نظر کیفیت و دوام مقاومت کمتری نسبت به الیاف پشم دارند. با توسعه فناوری، امروزه رنگ‌های تابلوفرش‌های ماشینی نیز متنوع‌تر شده است، اما هنوز الیاف طبیعی برتری خود را در جذب رنگ و دوام نشان می‌دهند.

• تارهای فرش

یکی از معیارهای مهم برای تشخیص تابلوفرش دست‌بافت از ماشینی، دقت به ریشه‌های فرش است. ریشه‌های فرش در تابلوفرش دست‌بافت بخشی از ساختار فرش هستند و رشته‌های تار را تشکیل می‌دهند. این رشته‌ها در تابلوفرش ماشینی به‌نوعی دوخته شده‌اند و بخشی جداگانه از فرش نیستند.

در تابلوفرش‌های دست‌بافت با ارزش، معمولا از رشته‌های ابریشمی استفاده می‌شود که این رشته‌ها نسبت به نخ‌های معمولی، درخشندگی و نازکی بیشتری دارند، اما وزنشان سنگین‌تر است. شایان ذکر است که نوع تارهای فرش تاثیر مستقیم بر قیمت قالیشویی جهت شستشو دارد.

• پود فرش

با توجه‌به کناره‌های تابلوفرش نیز می‌توان به تفاوت‌های موجود تابلوفرش دست‌بافت و ماشینی پی برد. در کناره‌های تابلوفرش دست‌بافت، کوک‌ها به‌صورت دستی انجام می‌شود. به همین دلیل احتمال دارد طراحی آن‌ها منظم نباشد و در یک خط مستقیم قرار نگیرد. این عدم یکنواختی و حالت دست‌ساز بیانگر هنر و دقت دستان بافنده است.

از سوی دیگر، در تابلوفرش ماشینی، کناره‌ها به‌وسیله دستگاه با دقت بالا و به‌صورت یکسان و یک اندازه کوک زده می‌شوند. این یکنواختی و همگرایی در کناره‌ها، نشان‌دهنده تولید صنعتی و کنترل دقیق فرآیند تولید است که از ویژگی‌های ممتاز تابلوفرش ماشینی محسوب می‌شود.

• رنگ‌ها

در تابلوفرش‌های دست‌بافت، از رنگ‌های طبیعی بهره گرفته می‌شود. بنابراین در انتخاب فرش، به‌دنبال رنگ‌های طبیعی باشید. رنگ‌هایی مانند قرمز، نیلی، سایه‌های زرد و سایرین، نماد زیبایی‌های طبیعت هستند. مقایسه رنگ‌های فرش نیز روشی موثر برای تشخیص طبیعی بودن آنها است.

رنگ‌های مصنوعی از الیاف ساخته می‌شوند و به‌طور عمیق در نخ‌ها نفوذ می‌کنند، درحالی‌که رنگ‌های طبیعی تنها سطح را می‌پوشاند و در صورت خمیدن فرش، ناهمواری‌های ظریف نمایان می‌شوند. این آزمون ساده باعث خواهد شد تا به سهولت بتوانید تابلوفرش‌های طبیعی را از نمونه‌های ماشینی تفکیک کنید و از زیبایی و کیفیت آنها بهره‌مند شوید.

• قیمت تابلو فرش‌ها

تابلو فرش‌های دستبافت و ماشینی دارای قیمت‌های متفاوتی هستند؛ به ویژه فرش‌های دستبافت ابریشمی که جزء گران‌قیمت‌ترین فرش‌های دستبافت محسوب می‌شوند. این نوع تابلوفرش به‌دلیل استفاده از ابریشم که ماده‌ای با ارزش و بی‌نظیر است، از قیمت بالایی برخوردار هستند. اما تابلوفرش‌های دستبافت پشمی به‌دلیل دسترسی آسان‌تر به مواد اولیه، در بین تابلوفرش‌های دستبافت با قیمت مناسب‌تری عرضه می‌شوند.

تفاوت دیگر بین تابلوفرش‌های دستبافت و ماشینی در قیمت آنها قابل مشاهده است. فرش‌های دستبافت به‌دلیل هنر و زمان زیادی که در تولید آنها صرف می‌شود، قیمت بالاتری نسبت به فرش‌های ماشینی دارند. از سوی دیگر، تابلوفرش‌های ماشینی به‌جهت تولید انبوه و استفاده از فناوری‌های پیشرفته، قیمتی مقرون‌به‌صرفه‌تر دارند.

بنابراین، از تفاوت‌های بارز بین تابلوفرش‌های دستبافت و ماشینی، قابلیت قیمت‌گذاری و انتخاب براساس سلیقه و نیازهای خود برخوردار خواهید بود.

روش شستن تابلو فرش ماشینی در خانه + خشک کردن در خانه

تابلوفرش ماشینی اغلب از رنگ‌های متنوعی تشکیل شده‌اند و نیاز به مراقبت دقیق دارند. برای شستشو در خانه، ابتدا باید توجه داشته باشید که تابلو موردنظر قابل شستشو با آب باشد. از شوینده‌های خاص برای فرش‌ها استفاده کنید و پس از اعمال شوینده، با یک مرطوب‌کننده نرم و اسفنج ملایم با حرکات دایره‌ای تابلو را تمیز کنید. پس از شستشو، بهتر است از دستگاه خشک‌کننده برای سرعت‌بخشیدن به فرایند خشک‌کردن بهره ببرید. با رعایت این مراحل و نکات، می‌توانید تابلوفرش ماشینی خود را در خانه با موفقیت بشویید و خشک کنید.

مراحل شست‌ و شوی تابلو فرش ماشینی

شست‌وشوی تابلوفرش ماشینی در خانه به شرح زیر است:

• آماده‌سازی

ذرات خشک و گردوغبار را از فرش با استفاده از مکنده یا جاروبرقی پاک کنید و تابلو را برای حضور لکه‌ها و انواع آلودگی‌ها مورد بررسی قرار دهید.

• انتخاب محصول شوینده

از شوینده مناسب برای تابلوفرش‌های ماشینی استفاده کنید. مطمئن شوید که شوینده برای شستشوی تابلوفرش مناسب است.

• شستشو

شوینده را به‌صورت ملایم و یکنواخت به سطح تابلو اعمال کنید و دستگاه یا ماشین شستشو را با حرکات نرم و بدون فشار زیاد به‌کار بگیرید.

• آبکشی

تابلوفرش را دقیق و با آب تمیز شست‌وشو دهید تا تمام شوینده‌ها از تابلو خارج شود.

• خشک‌کردن

تابلو را به‌وسیله دستمال و حوله مخصوص یا دستگاه خشک‌کننده با حرکات آرام و بدون فشار زیاد خشک کنید و از حرارت زیاد که به الیاف فرش آسیب می‌رساند، بپرهیزید.

• نگهداری

تابلو را در محیط خشک و خنک قرار دهید و از قراردادن تابلوفرش در معرض نور مستقیم خورشید اجتناب کنید.

با رعایت این مراحل، می‌توانید تابلوفرش ماشینی خود را به‌طور موثر و بدون آسیب شست‌وشو دهید. هرچند توصیه ما سپردن این کار به متخصصان در قالیشویی تهران است.

مزایا و معایب شست‌ و شوی تابلوفرش ماشینی در خانه

در ادامه برخی از مزایا و معایب شست‌وشوی تابلوفرش خانه ذکر شده است:

• مزایا

راحتی و صرفه‌جویی در زمان: امکان شست‌وشوی تابلوفرش ماشینی در خانه باعث صرفه‌جویی در زمان و هزینه نقل‌وانتقال بر اساس مصوبه قیمت قالیشویی به محل‌های شست‌وشو می‌شود.

کنترل بیشتر: شستشوی تابلوفرش ماشینی در خانه باعث می‌شود تا به تمام مراحل شستشو از جمله انتخاب شوینده و تصمیم‌گیری در مورد حرارت و رطوبت هنگام خشک‌کردن، نظارت و کنترل مستقیم داشته باشید.

حفظ کیفیت: با رعایت دقیق مراحل شست‌وشو، می‌توان کیفیت تابلوفرش را حفظ کرد و از آسیب به الیاف جلوگیری به‌عمل آورد.

• معایب

• حرفه‌ای نبودن: برخی تابلوفرش‌های ماشینی نیاز به شست‌وشوی حرفه‌ای‌تر دارند که در خانه به‌راحتی امکان‌پذیر نیست.
• خطر خشک‌شدن ناهمگن: استفاده از حرارت زیاد در خشک‌کردن ممکن است باعث خشک‌شدن ناهمگن تابلوفرش و تغییر رنگ آن شود.
• مشکلات لکه‌زدایی: در برخی موارد، لکه‌ها و آلودگی‌های مختلف ممکن است به طور کامل حذف نشوند و نیاز به روش‌های خاص باشد.

بهتر است قبل از شست‌وشو، نوع فرش و شرایط خاص آن را در نظر بگیرید و از مواد مناسب استفاده کنید تا بهترین نتیجه را به‌دست آورید.

نکات مهم شست‌وشو تابلوفرش ماشینی در خانه

برخی از نکات مهمی که باید قبل از شست‌وشوی تابلوفرش در نظر بگیرید تا آسیبی به آن وارد نشود در زیر ذکر شده است.

• بررسی نوع تابلوفرش

قبل از شست‌وشو، نوع تابلوفرش را بشناسید و مطمئن شوید که می‌توانید آن را در خانه شست‌وشو کنید.

• استفاده از شوینده مناسب

از شوینده‌هایی که برای تابلوفرش‌های ماشینی مناسب هستند، بهره ببرید.

• آزمایش در محدوده کوچک

قبل از شست‌وشوی کلی تابلو، شوینده را در یک نقطه کوچک بر روی فرش آزمایش کنید تا مطمئن شوید که به فرش آسیبی وارد نمی‌کند.

• حرکات ملایم

هنگام شست‌وشو از حرکات ملایم و بدون فشار زیاد استفاده کنید تا به الیاف فرش آسیب نرسد.

• آبکشی دقیق

اطمینان حاصل کنید که تمام شوینده‌ها به‌طور کامل از فرش آبکشی شده‌اند و هیچ ردی از محلول شوینده باقی نمانده باشد.

• حرارت متعادل در خشک‌کردن

از حرارت متعادل و مستقیم خورشید خودداری کنید تا از خشک‌شدن ناهمگن و تغییر رنگ فرش جلوگیری شود.

• جلوگیری از رطوبت زیاد

تابلوفرش را به‌طور کامل خشک کنید تا رطوبتی در آن باقی نماند، زیرا رطوبت زیاد باعث رشد فارچ و باکتری در آن می‌شود.

• نگهداری در محیط خشک و خنک

پس از خشک‌شدن، تابلو را در محیط خشک و خنک قرار دهید.

با رعایت این نکات، می‌توانید فرش ماشینی خود را به‌طور موثر و بدون آسیب بهداشتی تمیز و نگهداری کنید.

• اهمیت انتخاب شوینده مناسب در حفظ کیفیت تابلوفرش خانگی

انتخاب شوینده مناسب و نحوه شست‌وشو صحیح از اهمیت بسزایی برخوردار است؛ زیرا بر کیفیت و عمر فرش تأثیر مستقیم دارد. استفاده از شوینده‌هایی که برای فرش‌های ماشینی مناسب هستند، اهمیت دارد. این شوینده‌ها علاوه‌بر تمیزکردن، الیاف فرش را حفظ و از آسیب جلوگیری می‌کنند.

استفاده از شوینده نامناسب یا رعایت نکردن نکات درست در شست‌وشو می‌تواند باعث کاهش عمر و کیفیت فرش شود. بنابراین، اهمیت انتخاب شوینده مناسب و اجرای صحیح مراحل شست‌وشو در حفظ طول عمر و زیبایی تابلوفرش اهمیت بسزایی دارد.