فرش‌ها به عنوان یکی از اصلی‌ترین ارکان دکوراسیون داخلی منازل همواره تحت ترافیک رفت و آمد و نشست‌وبرخاست زیادی هستند، به همین دلیل پتانسیل بالایی برای جذب آلودگی‌های مختلف داشته و بعد از مدتی نیازمند شستشو خواهند بود. برای شستن فرش‌ها می‌توان از دو شیوه شستشوی سنتی و شستشوی مکانیزه استفاده کرد. هر کدام از این روش‌ها می‌توانند مزیت‌ها و معایب خاصی داشته باشند و برای فرش‌های مختلفی مناسب باشند. در ادامه این مطلب بررسی خواهد شد که هر کدام از این روش‌های قالیشویی چه مزایا و معایبی داشته و برای چه فرش‌هایی مناسب هستند.
انواع روش‌های قالیشویی
همان‌طور که گفته شد برای شستن فرش‌ها می‌توان از روش‌های مختلفی استفاده کرد که هر کدام از ویژگی‌ها و قابلیت‌های منحصربه‌فردی برخوردارند. به صورت کلی روش‌های شستن فرش‌ها به دو دسته اصلی سنتی و مدرن تقسیم می‌شوند. روش سنتی شستشوی فرش‌ها خود می‌تواند شامل دو روش شستشو با دستگاه شلاق زن و شستشو با فرچه تقسیم شود و در روش مدرن نیز از دستگاه‌های اتوماتیک برای تمیز کردن فرش‌ها استفاده می‌شود. انتخاب بین قالیشویی سنتی و مکانیزه می‌تواند تحت تأثیر نیازها و اولویت‌های فرد قرار بگیرد چرا که هر کدام می‌توانند برای فرش‌های خاصی مناسب باشند.
مهم‌ترین تفاوت‌های قالیشویی سنتی و مکانیزه
به صورت کلی هر کدام از روش‌های شستشوی فرش‌ها می‌توانند مزیت‌ها و معایب ویژه‌ای داشته باشند و برای نوع خاصی از فرش‌ها (طبیعی، دستبافت و …) مناسب باشند. بارزترین تفاوت‌های این روش‌های شستشو شامل موارد زیر خواهند بود:
تفاوت در نحوه شستشو
در روش شستشوی سنتی معمولاً فرش‌ها در فضای باز و با استفاده از نیروهای انسانی و ابزارهایی همچون برس، پارو، مواد شوینده ملایم و … استفاده می‌شود و میزان راندمان و کارایی آن تحت تأثیر میزان مهارت‌های فرد و شرایط قرار خواهد داشت. در قالیشویی مدرن و مکانیزه تمام مراحل شستشوی فرش توسط تجهیزات مدرن و پیشرفته انجام می‌شود و میزان احتمال آسیب‌دیدگی فرش‌ها به حداقل می‌رسد. در این روش از انواع مواد شوینده استاندارد و مخصوص استفاده می‌شود و برای فرش‌های ماشینی بهترین روش خواهد بود.
تفاوت در زمان شستشو و خشک کردن
فاکتور دیگری که به عنوان یک تفاوت بارز و آشکار در روش‌های سنتی و مدرن قالیشویی شناخته می‌شود، مدت زمان شستشو و خشک شدن فرش‌ها است. روش سنتی یک روش زمانبر است و ممکن است از ابتدای شستشو تا خشک شدن کامل فرش، چند روز طول بکشد در حالی که به دلیل انجام مراحل در فضای باز امکان آسیب‌دیدگی در فرش‌ها نیز زیاد است. روش قالیشویی مکانیزه در مدت زمان کوتاهی انجام خواهد شد به‌گونه‌ای که می‌توان در کمتر از چند ساعت فرش‌ها را کاملاً شسته و خشک کرد در حالی که احتمال آسیب‌دیدگی فرش‌ها نیز بسیار کم می‌شود.
تفاوت در هزینه‌ها
قیمت قالیشویی نیز می‌تواند اهمیت بالایی داشته باشد و در هر کدام از روش‌های سنتی و مدرن تحت تأثیر فاکتورهای مختلفی قرار خواهد داشت. در روش سنتی نیز به نیروی کار بیشتری بوده که هزینه‌های بیشتری خواهد داشت. همچنین امکان اسراف در منابع آبی وجود دارد و می‌تواند انرژی زیادی از افراد بگیرد. روش مدرن و مکانیزه نیاز به نیروی انسانی نداشته و به دلیل صرفه جویی در منابع آبی، مواد شوینده و … هزینه‌های کمتری خواهد داشت.
تفاوت در کیفیت شستشو
روش‌های سنتی و مکانیزه از نظر کیفیت شستشو نیز می‌توانند متفاوت باشند. هرچند که بسیاری معتقدند کیفیت شستشو در روش سنتی بیشتر است اما در اصل این فاکتور تحت تأثیر میزان مهارت افراد و انرژی آن‌ها خواهد بود در حالی که دستگاه‌های مدرن و مکانیزه به صورت یکنواخت و یکسان فرش‌ها را تمیز کرده و کیفیت بالاتری دارند. در حقیقت روش مکانیزه می‌تواند انواع لکه‌های تازه و کهنه فرش را به بهترین شکل ممکن تمیز کرده و زیبایی و جذابیت اولیه را به آن برگرداند در حالی که در روش سنتی ممکن است تمیز کردن بسیاری از لکه‌ها چالش‌برانگیز باشد.
تفاوت در امنیت شستشو
فرش‌ها از جمله ارکان گران‌قیمت به شمار می‌روند و سلامت آن‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است. در روش شستشوی سنتی فرش‌ها با توجه به استفاده از ابزارهای سنتی و تفاوت مهارت افراد امکان آسیب‌دیدگی فرش‌ها بیشتر از روش مکانیزه است. در روش مکانیزه تمام مراحل شستشوی فرش توسط دستگاه‌ها انجام می‌شود به همین دلیل امنیت بیشتری خواهد داشت.
مزایا و معایب قالیشویی سنتی و قالیشویی مکانیزه
همان‌گونه که گفته شد شستشوی فرش در روش‌های سنتی و مکانیزه تفاوت‌های متعددی دارد و هر کدام از این روش‌ها می‌توانند برای انواع خاصی از فرش‌ها مناسب باشند.
از جمله مهم‌ترین مزیت‌های قالیشویی سنتی می‌توان به مواردی همچون هزینه‌های کمتر، اطمینان بیشتر فرد به نحوه شستشو، بستگی داشتن کیفیت شستشو به مهارت‌های فرد، مناسب بودن برای فرش‌های دستباف و عتیقه و … اشاره کرد در حالی که این روش می‌تواند معایبی همچون زمان بر بودن، احتمال آسیب‌دیدگی فرش‌ها، وابستگی به نیروهای انسانی، مصرف بیشتر آب و مواد شوینده، احتمال پاک‌سازی سطحی و … داشته باشد.
از مهم‌ترین مزیت‌های قالیشویی مکانیزه می‌توان به مواردی همچون سرعت و کیفیت شستشو یکنواخت و استاندارد، مصرف بهینه آب و مواد شوینده، احتمال آسیب‌دیدگی کمتر فرش، سرعت بالا، عدم دخالت نیروهای انسانی در مراحل شستشو، امکان تنظیم نحوه شستشو متناسب با نوع فرش و … اشاره کرد. این روش نیز می‌تواند معایبی داشته باشد که مهم‌ترین آن‌ها شامل هزینه‌های بیشتر و امکان خطای دستگاه‌ها و تمیز نشدن کامل فرش هستند.
پیشنهاد مطاله: آیا قالیشویی روی سلامت خانواده تأثیر دارد؟ بررسی علمی و تجربی
جمع‌بندی نهایی
برای شستن فرش‌های کثیف می‌توان از دو روش سنتی (شستشو با دستگاه شلاق زن و شستشو با فرچه) و مدرن استفاده کرد که هر کدام می‌توانند برای فرش‌های مختلفی مناسب باشند و از مزایا و معایب متعددی برخوردار هستند. از مهم‌ترین تفاوت‌های این دو روش شستشوی فرش می‌توان به کیفیت شستشو، مدت زمان و سرعت شستشو، میزان امنیت، هزینه‌ها و … اشاره کرد. به صورت کلی قالیشویی مکانیزه از مزایای بیشتر و معایب کمتری نسبت به روش سنتی برخوردار است و می‌تواند برای بسیاری از فرش‌ها گزینه مناسب‌تری باشد.
